ملاصدرا

صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی معروف به ملاصدرا و صدرالمتالهین , فیلسوف شیعه ایرانی سده یازدهم هجری قمری و بنیان گذار حکمت متعالیه است . کارهایش تلفیقی از هزار سال تفکر اسلامی پیش از خود را به نمایش می گذارد . ایده های چشمگیرش , اصالت وجود و حرکت جوهری است . در تاریخ 9 جمادی الاول 979 قمری مصادف با 1571 میلادی در شهر شیراز ؛محله قوام چشم به جهان گشود؛ نامش را محمد گذاشتند و در تاریخ 1045 قمری مصادف با 1640 میلادی در بصره عراق فعلی چشم از جهان فروبست . و در شهر نجف مدفون گردید . از محضر استادانی نظیر , شیخ بهائی , میرفندرسکی و میرداماد کسب فیض نموده است .در کودکی توسط پدرش به محضر استادملااحمد و درنوجوانی به محضر استاد ابرقوئی سپرده شده و از آن ها علم آموخته است . دو پیش آمد در زندگی ملاصدرا موجب گردید که وقفه ای در امر تحصیل او پیش آید . یکی وفات ملا عبدالرزاق ابرقوئی است که محمد کوچولو را سوگوار کرد و دیگری وفات شاه تهماسب صفوی است که موجب ناامنی در ایران از جمله شیراز گردید . پس از به حکومت رسیدن شاه عباس اول ؛ دوران هرج و مرج به پایان رسید و ابراهیم پدر ملاصدرا و خانواده اش به بصره رفتند و درحجره بازرگانی شیرازی به نام یوسف بیضاوی ؛محمد به کار گماشته شد . سه ماه پس از آن ابراهیم قوام ؛ پدر ملاصدرا به دیار باقی شتافت و محمد سوگوار ناگزیر به شیراز باز گشت و به گرداندن حجره پدرش مشغول گردید . 

ملاصدرا د رسن شش سالگی به همراه پدرش در معیت شاه محمد خدابنده به قزوین ؛ پایتخت آن دوران صفویان رفت و دوران نوجوانی و جوانیش را در آن سامان سپری کرد . او در مدرسه " التفاتیه " قزوین حجره ای داشت که هم اکنون نیز برای بازدید طلبه ها و گردشگران پا برجاست .سنگ بنای پیشرفت علمی او در حوزه علمیه قزوین بود . درهمانجا با شیخ بهائی و میرداماد آشنا شد و پس از انتقال پایتخت به اصفهان نیز با اساتیدش به اصفهان مهاجرت نمود . 

ملاصدرا د رمدرسه خواجوی اصفهان نیز از محضر درس استادانش " شیخ بهائی و میرداماد و میرفندرسکی بهره برد . او دروس فقه و علوم حدیث و تفسیر را از شیخ بهائی ؛ حکمت الهی و حکمت شرق و غرب را از میرداماد و علم ملل و نحل را از میر فندرسکی آموخت . 

دوران تبعید ملاصدرا :

ملاصدرا پس از کسب در جه اجتهاد به تدریس در مدسه خواجه پرداخت . اما از آنجائی که نظریاتش د ر برخی مسائل فقهی با بیشتر دانشمندان قشری اصفهان متفاوت بود ؛ او را به بدعت گذاری در دین متهم ساختند و خواهان اخراج او از مدسه و در نهایت تبعید او از اصفهان شدند . بدین سان ملاصدرا از اصفهان خارج شده و راه مورچه خورت را در پیش گرفت و از آنجا راهی کهک قم گشت . برخی از اتهام هائی را که به ملاصدرا می زدند در کتاب گفتگوی خرد آمده است .

ملاصدرا به مدت حدود هفت سال در کهک قم زیست و هر گز کار تدریس و پژوهش را رها نکرد . الله وردی خان ؛ حاکم ایالت فارس امپراتوری صفوی در زمان شاه عباس به هنگام ساخت مدرسه خان در شیراز ، ملاصدرا را به شیراز دعوت کرد .الله وردی خان در وقف نامه مدرسه تصریح کرد که اختیار تدریس را به ملاصدرا واگذار می کنم تا اینکه هر درسی را که می خواهد در برنامه دروس مدرسه قرار دهد . درخشان ترین دوره زندگی ملاصدرا از لحاظ سودی که به جامعه رسانید و کتاب های فراوانی در آن دوره نوشت ، دوره ای است که وی پس از مراجعت از کهک به شیراز شروع به تدریس و نگارش نمود .

- در گذشت ملاصدرا : 

بنابر مشهور، ملاصدرا در سال 1050 قمری (1640میلادی )در گذشته است .وفات ملاصدرا در شهر بصره واقع شد ولی بنابر سنت شیعیان او را به شهر نجف بردند و در صحن حضرت علی (ع) دفن نمودند . 

 

 

 

 

اولین درس عبدالرزاق ابرقوئی به ملاصدرا

اگر لزوم تن دادن به مشقت نمی بود ؛ تمام مردم به درجه آقائی می رسیدند .همچنانکه اگر خطر تنگدستی وجود نمی داشت , همه می توانستند کریم شوند و اگر خطر مرگ نبود , همه می توانستند ابتکار نمایند و قدم جلو بگذارند . 

در جهان دو دانشمند به وجود آمده اند که نظیر نداشتند و تا امروز کسی نیامده است که د رعلم به پایه آن ها برسد . یکی از این دانشمندان , ارسطو و دیگری فارابی است . ارسطو در یونان می زیسته و معلم اول لقب گرفته است .فارابی در ایران می زیسته است که معلم ثانی لقب گرفته است . بعد ها میرداماد در اصفهان شروع به تدریس نمود که معلم ثالث لقب گرفته است . 

عبدلرزاق ابرقوئی در خصوص خدا گفت که ؛ خدا قابل ادراک هست اما قابل وصف نیست .خدا را هم می توان ادراک کرد اما در خارج از حدود آیات قرانی نمی توان او را وصف کرد , مگر با صفات منفی مثل اینکه بگویند ؛ خدا جسم نیست , مکان ندارد , مشمول مرور زمان نمی شود و .....

خداوند در سوره حجر فرموده است که : بعد از این آدم را خلق کردم و از روح خود در او دمیدم .در مقابل او به خاک بیفتید و او را سجده کنید .تمام فرشتگان به آدم سجده کردند غیر از ابلیس که که از سجده کردن امتناع کرد .خداوند گفت : ای ابلیس , برای چه با سجده کنندگان به آدم سجده نکردی ؟ ابلیس گفت : من آن نیستم که بر آدم که تو او را از گل خشگ آفریدی و آن گل ؛ یک گل سیاه متعفن بود ؛سجده کنم . 

شیخ بهائی می گوید که : 

خداوند گفت : بعد از اینکه آدم را ساختم , از روح خود در او دمیدم و آنچه از روح خداوند در انسان دمیده شده , همان روح آدمی است و با این روح است که انسان جان دارد و دارای عقل است .و به همین سبب که خداوند از روح خود در انسان دمیده است ؛ آدمی استعداد دارد که به بزرگترین مراحل کمال برسد .فرشتگانی که به دستور خداوند مقابل آدم سجده کردند از آسمان فرود نیامدند و همه در انسان بودند و ابلیس نیز در انسان بود . 

وقتی که انسان زنده شد و شروع به زندگی کرد تمام نیروهای معنوی که در انسان بودند از عقل شریف انسان پیروی کردند و در بین نیروهای معنوی نفس اماره حاضر نشد که از عقل شریف آدمی اطاعت نماید . اگر نفس اماره که به ابلیس تعبیر می شود از عقل شریف آدمی اطاعت می کرد , نوع بشر بر اثر پرهیز از منهیات و خود داری از گناه به سعادت سرمدی می رسید . 

نتیجه اینکه : فرشتگانی که به آدم سجده کردند از آسمان فرود نیامدند و در وجود انسان هستند و ابلیس هم که حاضر نشد به آدم سجده کند در وجود خود انسان است و نباید او را د رخارج از انسان جستجو کرد . ابلیس یا نفس اماره برای اینکه ما را مرتکب گناه کند از هفت عضو بدن انسان استفاده نموده و آن ها را تحت اختیار خود می گیرد . این هفت عضو عبارتند از چشم ,گوش , قلب , زبان , بینی , و دست و پا است . و به همین  جهت خداوند د رقران گفته است که جهنم هفت در دارد .

خداوند د رسوره حجر می فرماید که : د رحقیقت تو "شیطان " به بندگان خوب من تسلط نداری و نمی توانی آن ها را گمراه کنی , و فقط آن هائی را می توان گمراه کنی که از گمشدگان هستند و پیروی ترا می کنند .

و چون گفتیم که منظور از سجده کردن ابلیس به آدم , اطاعت نفس اماره از عقل شریف است  , د رمردانی چون حضرت پیامبر ,نفس اماره قدرت سربلند کردن ندارد و می توان بدون هیچ تردیدی گفت که بله , ابلیس د رمقابل پیامبر اکرم سجده می کند . 

ملاصدرا گفت : جناب شیخ " شیخ بهائی " آدم را که فرشتگان د رمقابلش سجده کردند , عقل شریف و فرشتگان را قوای معنوی و ابلیس را نفس اماره دانستند .حال سوال من این است : اگر خداوند نفس اماره را خلق نمی کرد , آن نفس آدمی را وادار نمی کرد که مرتکب گناه شود ؛ آیا این بهتر نبود ؟ 

عقل انسان قاصر از فهم فواید تمام چیزهائی است که خداوند خلق کرده است .آفریدن قوای روحی از جمله نفس اماره که از آن به ابلیس تعبیر می کنیم نیز بطور حتم دارای فوائدی است .نفس اماره موقعی نوع بشر را تحریص به ارتکاب گناه می کند که اختیارش از دست خارج گردد و تا وقتی که اختیار نفس در دست عقل شریف است , وجودش زیان ندارد و بلکه دارای فایده نیز هست . بر اثر همین نفس اماره است که انسان غذا می خورد و ازدواج می کند و ....

عنوان دومین مطلب آزمایشی من

این متن دومین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.

زکات علم، نشر آن است. هر وبلاگ می تواند پایگاهی برای نشر علم و دانش باشد. بهره برداری علمی از وبلاگ ها نقش بسزایی در تولید محتوای مفید فارسی در اینترنت خواهد داشت. انتشار جزوات و متون درسی، یافته های تحقیقی و مقالات علمی از جمله کاربردهای علمی قابل تصور برای ,بلاگ ها است.

همچنین وبلاگ نویسی یکی از موثرترین شیوه های نوین اطلاع رسانی است و در جهان کم نیستند وبلاگ هایی که با رسانه های رسمی خبری رقابت می کنند. در بعد کسب و کار نیز، روز به روز بر تعداد شرکت هایی که اطلاع رسانی محصولات، خدمات و رویدادهای خود را از طریق بلاگ انجام می دهند افزوده می شود.

عنوان اولین مطلب آزمایشی من

این متن اولین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.

مرد خردمند هنر پیشه را، عمر دو بایست در این روزگار، تا به یکی تجربه اندوختن، با دگری تجربه بردن به کار!

اگر همه ما تجربیات مفید خود را در اختیار دیگران قرار دهیم همه خواهند توانست با انتخاب ها و تصمیم های درست تر، استفاده بهتری از وقت و عمر خود داشته باشند.

همچنین گاهی هدف از نوشتن ترویج نظرات و دیدگاه های شخصی نویسنده یا ابراز احساسات و عواطف اوست. برخی هم انتشار نظرات خود را فرصتی برای نقد و ارزیابی آن می دانند. البته بدیهی است کسانی که دیدگاه های خود را در قالب هنر بیان می کنند، تاثیر بیشتری بر محیط پیرامون خود می گذارند.